آماری از ازدواج دختران قبل از ۱۸سالگی

آنطور که معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور به تازگی اعلام کرده است، در ایران حدود ۱۷در صد دختران پیش از رسیدن به سن ۱۸سالگی ازدواج می کنند.
بر این اساس و از آنجا که سالانه حدود ۷۰۰ هزار ازدواج در کشور ثبت می‌شود، باید گفت سالانه پیش از یکصد هزار دختر زیر۱۷ سال به خانه بخت می روند، حال آنکه در بسیاری از موارد سن مشارکت اجتماعی و به رسمیت شناخته شدن افراد ۱۸ سال تعیین شده است. برخی معتقدند ازدواج در سنین پایین می تواند زنگ خطر افزایش هر چه بیشتر طلاق های عاطفی را به صدا درآورد.
آمار طلاق در سال گذشته نسبت به مدت مشابه سال ۹۳،‌ ۳/۹درصد رشد داشته است. سال گذشته در کل کشور از هر پنج ازدواج یک مورد آن منجر به طلاق شده است. در ضمن بیشترین آمار ازدواج در گروه های سنی مردان ۲۵ تا ۲۹ سال با فراوانی ۱۳۶ هزار و ۶۸۹ مورد و زنان ۲۰ تا ۲۴ سال با فراوانی ۱۱۱ هزار و ۷۵۴ مورد به ثبت رسیده است. اما به اعتقاد برخی، افزایش سن ازدواج نباید ترویج پیشرسی ازدواج را به همراه داشته باشد. آنها می‌پرسند: با توجه به اینکه در سال های اخیر میزان طلاق شدت یافته است و به نسبت میزان طلاق عاطفی نیز دو برابر میزان طلاق ثبتی در بین زوج ها وجود دارد، چگونه می توان ازدواج در سن زیر هجده سالگی را پذیرفت؟به هر حال، ازدواج نیازمند بلوغ جسمی، عاطفی، اجتماعی و مستلزم پذیرش مسئولیت زندگی مشترک است.
ازدواج ۱۷ درصد دختران قبل از۱۸ سالگی
معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه ازدواج کودکان تبدیل به یک مساله جهانی شده است، عنوان کرد: طبق آخرین آمار، ۷۰۰ میلیون زن در جهان هستند که در سنین کودکی ازدواج کرده‌اند. به گزارش ایسنا، روز گذشته شیرین احمدنیا در نشست «ازدواج در سنین پایین» که در «باشگاه هواداران جمعیت امام علی» برگزار شد، با بیان اینکه براساس آمارها در کشورهای در حال توسعه از هر سه دختر یک نفر قبل از ۱۸ سالگی ازدواج می‌کند، به ۲۰ کشوری که بالاترین نرخ شیوع ازدواج کودکان در آنها وجود دارد،‌ اشاره کرد و گفت: کشورهایی مانند نیجر، آفریقای مرکزی، چاد، بنگلادش، سودان جنوبی، مالی، بورکینافاسو، مالی، گینه، موزامبیک و غیره جزو این ۲۰ کشور هستند. این استاد دانشگاه ضمن بیان اینکه در ایران نیز تقریبا حدود ۱۷ درصد دختران پیش از رسیدن به سن ۱۸ سالگی ازدواج کرده‌اند، افزود: طبق آمار یونیسف سه درصد از دختران هم پیش از رسیدن به سن ۱۵ سالگی ازدواج می‌کنند. او با بیان اینکه سن ازدواج قانونی در ایران برای دختران ۱۳ سال و برای پسران ۱۵ سال درنظر گرفته شده است، در تبیین عوامل ازدواج دختران در دوران کودکی، به ریشه‌های فرهنگی و اقتصادی این موضوع اشاره کرد و گفت:‌ در برخی از مناطق به ازدواج به عنوان استراتژی گسترش پیوندهای خانوادگی نگریسته می‌شود و در این جوامع دختران و پسران بعد از تولد و حتی ما قبل از آن برای یکدیگر نشان می‌شوند. احمدنیا با تاکید براینکه اهداف سیاسی و اقتصادی در شرایط همسرگزینی دخیل است، افزود:‌ گروهی از پدر و مادرها نیز با عنوان حفاظت از دخترانشان و جلوگیری از درگیری آنها با موضوعات جنسی، دختران خود را در سنین پایین شوهر می‌دهند. این استاد دانشگاه همچنین با اشاره به اینکه گاهی این موضوع به نسبت‌های فرهنگی و هم‌چنین نقش‌های جنسیتی نیز بر می‌گردد، ادامه داد: در جوامعی که این موضوع رواج دارد، در بسیاری از موارد دختران به اندازه پسران از ارج و قرب برخوردار نیستند و بیشتر به عنوان یک بار اضافی تلقی می‌شوند، باری که باید هر چه زودتر آنها را رد کنند. احمدنیا یکی دیگر از دلایل ازدواج کودکان را موضوع فقر و تلاش خانواده‌ها برای کاهش هزینه‌ها عنوان کرد و گفت:‌ در این نگاه دختر زود شوهر داده می‌شود تا یک نانخور از جمعیت خانواده کاسته شود. او به تشریح دلایل مخالفت با ازدواج کودکان پرداخت و یکی از دلایل این موضوع را «ایمنی مادران» عنوان کرد و افزود: وقتی ازدواج در سن پایین صورت می گیرد، به تبع آن و با توجه به فشارهای فرهنگی بر این کودکان، بارداری زودرس نیز اتفاق می افتد؛ در حالی که بدن مادر نوجوان هنوز کاملا رشد نکرده‌، به بلوغ نرسیده است و در شرایط بارداری، زایمان و شیردهی، بقا و سلامت مادرو کودک هردو به خطر می‌افتد. این استاد دانشگاه یکی دیگر از عوامل مخالفت با این موضوع را سقط های مکرر این مادران عنوان کرد و افزود: در این نوع ازدواج‌ها علاوه بر سقط مکرر نوزادان، شاهد مرگ و میر مادران نیز هستیم، به طوری‌که طبق آمار، هر چه ازدواج مادران در سن بالاتری صورت بگیرد میزان سقط غیرعمدی و مرگ و میر مادران کاهش می‌یابد. احمدنیا در ادامه به اهمیت توجه خانواده‌ها به شروط ضمن عقد اشاره کرد و گفت:‌ متاسفانه بارها این اتفاق افتاده در هنگامی که زوجین تصمیم گرفته‌اند از این شروط استفاده کنند، دفترخانه‌ها ممانعت به عمل آورده‌اند و رای زوج را زده‌اند. در این چارچوب خود خانواده‌ها نیز یک مانع بزرگ محسوب می‌شوند و برخی از آنها معتقدند که نباید در موقع ازدواج در مورد این مباحث صحبت کرد، چرا که شگون ندارد. این کارشناس مسائل زنان در همین راستا به اهمیت توانمندسازی دختران اشاره کرد و گفت:‌ موضوع مقابله با ازدواج کودکان باید به فراتر از خانواده‌ها منتقل شود زیرا این یک مساله اجتماعی مانند خشونت خانگی است و یک مساله خصوصی نیست. او با بیان اینکه بسیاری از اتفاقات خوب در حوزه زنان در کشورهای مختلف از همین شبکه‌های حمایتی آغاز شده است تصریح کرد: از سال ۲۰۱۴ کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد سندی مبتنی بر توافق کشورهای عضو برای خاتمه دادن ازدواج کودکان تهیه کرد.
زیر ۱۸سال سن مناسب ازدواج نیست
یک پژوهشگر مسائل اجتماعی و فعال حوزه کودکان درباره سن ازدواج در کشور به «آرمان» می‌گوید: ازدواج در هر یک از نسل‌ها سنین گوناگونی را تجربه کرده است و بررسی این امر نیازمند یک بازبینی علمی دقیق دارد. ثریا عزیزپناه می افزاید: تصمیمات در زمینه سن ازدواج کاملا شخصی است و اگر مسئولان این تصمیمات شخصی را آسیب‌زا قلمداد می کنند، باید به شکل علمی روی این قضیه بحث کنند، در غیر این صورت ازدواج ۱۷ درصد دختران در زیر سن ۱۸سالگی تصمیمی در بطن جامعه است. به گفته او عدم مسئولیت‌پذیری، عدم آمادگی برای پذیرش زندگی مشترک و… هر یک از این مسائل می‌تواند برای این افراد در پیشرسی ازدواج آسیب‌زا باشد. این پژوهشگر مسائل اجتماعی با بیان اینکه قانونگذار سن ازدواج در کشور برای دختران ۱۳ سال و برای پسران را ۱۵ سال تعیین کرده است، می‌افزاید: سن ازدواج از لحاظ قانونی در بسیاری از کشورها بر اساس پیمان نامه حقوق کودک ۱۸سال است و در زیر این سن و سال افراد کودک تلقی می شوند. عزیزپناه تاکید می کنند: با توجه به همه اما و اگرهایی که قانون در سن ازدواج برای دختران و پسران تعیین کرده است، اما اینکه چه کسی در چه سنی باید ازدواج کند، یک حوزه کاملا شخصی است. باید دانست که آمادگی ازدواج در سنین زیر ۱۸سال وجود ندارد و بالطبع با این تفاسیر فرد در سنین کودکی از لحاظ روحی، روانی، اجتماعی و… آمادگی پذیرش مسئولیت ازدواج را نخواهند داشت.به گفته او نباید ازدواج در زیر سن قانونی انجام شود، چون مسئولیت‌پذیری در گذر زمان و با رشد شخصیت در بین افراد بروز می کند.
منبع